پتانسيل يابي سرب و روي با استفاده از تلفيق اطلاعات اكتشافي در سيستم GIS در منطقه ايرانكوه اصفهان

چكيده
به علت كاهش ذخاير سطحي و پيچيدگ يهاي ژنتيكي كاني سازي در محدوده رشته كوه ايرانكوه (معادن باما)، بكارگيري روشهاي نوين اكتشافي به منظور تامين خوراك كارخانه كانه آرايي امري اجتناب ناپذير مينمايد. همچنين تلفيق و تحليل كليه اطلاعات در سيستم و الگوسازي اكتشافي، مي تواند منجر به شناسايي مناطق اميد بخش معدني براي مطالعات بعدي باشد. به (GIS) اطلاعات زمين مرجع دليل وجود اطلاعات اكتشافي و استخراجي مناسب از گذشته، جهت استفاده از تمام مدارك موجود و همچنين بكارگيري دورسنجي جهت شناخت واحدهاي سنگي و پديدههاي مرتبط با كاني سازي، پروژهاي در راستاي شناسايي مناطق اميد بخش با استفاده از سيستم در برنامه كار شركت باما قرار گرفت. GIS در اين مقاله لايه هاي شاهد از مدارك موجود شامل ژئوفيزيك، ژئوشيمي، باريتيزاسيون، دورسنجي، رخنمون ماده معدني و نقاط تهيه شده است. سپس با استفاده از روش اوزان شواهد، وزنهاي داده شده (GIS) آزمايشي براي استفاده در سيستم اطلاعات جغرافيايي براي هشت لايه ژئوفيزيك، گسل، ژئوشيمي، دولوميت، باريتيزاسيون، رخنمون ماده معدني، اكسيداسيون و هيدروكسيدها محاسبه مي-  گردد. در مرحله بعد ميزان وابستگي لاي هها با استفاده از آزمون استقلال شرطي مورد بررسي قرار گرفته و نقشه نهايي پتانسي لسنجي با استفاده از روش هاي اوزان شواهد و رگرسيون لجستيك ترسيم و اولويت بندي مناطق مستعد بر اساس اوزان هشت لايه فوق برحسب احتمال رخداد ماده معدني و عدم قطعيت نشان داده شده است. در پايان مناطق مستعد جهت اكتشاف تفصيلي اولويت بندي و پيشنهاد شده است.

كلمات كليدي:

سيستم اطلاعات جغرافيايي . دورسنجي . لايههاي شاهد . روش اوزان شاهد . رگرسيون لجستيك.

نویسندگان :

مهدي حاضري ؛ حمزه صادقي سرخني ؛ دكتر نادر فتحيان پور

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

تشخيص الگو در داده هاي ژئوشيميايي با استفاده از روش طيف مولتي فركتالي

چكيده
براي كمي نمودن توزيع فضايي عناصر ژئوشيميايي، انديسهاي مولتي فركتالي براي عناصر روي، مس،ارسنيك، طلا، نقره، سرب، آنتيموان و موليبدن نمونه هاي خاك منطقه ده سلم تعيين شدند. الگوهاي توزيع مولتي فركتالي بر پايه روش مومنتم(شمارش جعبه اي) و شامل سه تابع توان جرم، توان يكتايي و طيف ابعاد فركتالي مشخص شدند. توزيع فضايي متغيرها را نمايان ساختند. عناصر طلا، ارسنيك، نقره و مس از يك q خصوصيات مختلف اين توابع در مقادير مختلف الگوي مولتي فركتالي تبعيت مي كنند، كه نشان دهنده روابط پاراژنزي ميان اين عناصر است. تعيين توابع مولتي فركتالي به ما اجازه مي دهند از يك رويه كمي الگوهاي پراكندگي فلزات را مطالعه كنيم و بين آنها و فرايندهاي فيزيكي ارتباط برقرار كنيم.

كلمات كليدي:

مولتي فركتال، توان يكتايي، ده سلم و طيف مولتي فركتالي

نویسندگان :

حسان آشوري ، سيد حسن طباطبايي ، نادر فتحيان پور

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

الگوهاي بهينه ژئوشيميايي جهت اكتشاف كاني زايي هاي مس – موليبدن در منطقه كيقال، سياهكلان – ناحيه ورزقان

چكيده
توده هاي گرانيتوئيدي منطقه كيقال- سياهكلان در ورزقان ازشمال باختري كشور،بر روي كمربند مس آلپ هيماليا،تحت تاثير توده هاي نفوذي قفقاز قرارگرفته و اين ساختارهارا در روند شمالغرب قطع وبارورساخته است برداشت نمونه هاي رسوبات آبراهه اي جهت پي منجر به ثبت آنوماليهاي ثانويه اي گرديدكه تاييد اين Cu, Mo, Pb, Zn, Nb, Rb, جويي مس- موليبدن و تجزيه آنها براي عناصر و اكسيد هاي اصلي انجام Cu, Mo, Pb, Zn, Nb, Rb, Sr, Ba, آنوماليها توسط نمونه هاي ليتو ژئوشيميايي با تجزيه براي عناصر (Fe2O3+CaO)/( گرفت. تفكيك زونهاي آلتراسيوني منطقه بااستفاده از انديسهاي مركب،نشان ميدهد كه افزايش نسبت به عنوان شاخص كلريتي مهم در پي جويي كاني سازيهاي پنهان مس-موليبدن درمنطقه ونسبت Fe2O3+CaO+MgO+Na2O )  معرف آلتراسيون پتاسيك را ميتوان K2O/(Na2O+K2O) مبين زون سرسيتي وهرگونه افزايش شاخص K2O/(Na2O+CaO) بعنوان انديسهاي اكتشافي با موفقيت بكار برد. انطباق مثبت نقشه هاي ژئوشيميايي عناصر مذكور با سيماي آلتراسيونهاي منطقه ضمن تاييدزونهاي بالقوه پتانسيل دارمنطقه،به عنوان يك الگوي بهينه (Ba/Sr , Rb/Sr) ونسبتهاي شاخص ليتولوژيهاي بارور ازعقيم در پيجويي مناطق همجوار شناسايي و ثبت شدند.

واژه هاي كليدي:

الگو هاي ژئوشيميايي مس- موليبدن،كيقال- سياهكلان

نویسندگان :

محمد نصيري گنجينه كتاب ; محمد بلوكي ; بهرام ساماني  ; حسن شكوئي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

شناسايي محدوده هاي اميدبخش جهت اكتشاف اورانيوم در برگه 1:50000 ترك برمبناي داد ههاي ژئوفيزيك هوايي

چكيده
امروزه اطلاعات حاصل از عمليات ژئوفيزيك هوابردي اهميت فراواني در اكتشاف مواد راديواكتيو دارند. در حقيقت اين داد هها پايه اصلي براي اكتشاف عنصر اورانيوم در مناطق مختلف هستند. در اين نوشتار با تجزيه و تحليل داده هاي حاصل از ژئوفيزيك هوايي شمال غربي 5565محدوده هاي اميدبخش براي عنصراورانيوم مشخص شده اند. نخست با تحليل آماري و II ايران در برگه 1:50000 ترك به شماره ترسيم نقشه هاي هم شدت محدوده هاي اميدبخش معين و اولويت بندي شده اند. سپس با كنترل زميني داده ها در محدوده هاي اميدبخش شامل عمليات ژئوفيزيكي زميني و برداشت نمونه هاي سطحي از تمام محدوده هاي اميدبخش و انجام آناليز شيميايي روي آنها، صحت داده هاي ژئوفيزيك مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين داده هاي زمين شناسي اين برگه نيز مورد بررسي قرار گرفته و با نتايج حاصل از داد ههاي ژئوفيزيك هوايي مقايسه شد هاست. در نهايت با تجزيه و تحليل نقش ههاي حاص لشده، محدود ههاي اميدبخش جهت مراحل بعدي اكتشاف اورانيوم در اين برگه معرفي و پيشنهاد شد هاند.

كلمات كليدي:

اورانيوم . ژئوفيزيك هوابردي . ترك . محدوده اميدبخش

نویسندگان :

افشار ضياءظريفي ، پيمان افضل

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

كاربرد روش فركتالي عيار - مساحت جهت تعيين و جداسازي ناهنجار يها از زمينه در نقش ههاي ژئوشيميايي رسوبات آبراه هاي (مطالعة موردي: برگه 1:50000 سه چاهون)

چكيده
هدف از اكتشافات ناحي هاي اوليه در نواحي با رسوبات دانه آواري، بررسي هاي ژئوشيميايي رسوبات آبراه هاي است كه روشي قدرتمند و ارزان قيمت جهت تعيين و شناسايي مناطق اميد بخش كاني سازي به شمار مي رود. به طور كلي معمولاً در اين قبيل مطالعات از روش هاي آماري و رياضي جهت جداسازي ناهنجاري ها استفاده مي شود. در سال هاي اخير با ورود و گسترش بكارگيري هندسة فركتال در علوم مختلف، از اين روش در اكتشاف معدن و تعيين شكل و نحوة گسترش كانسار و همچنين در زمين شناسي نيز به طور گسترده اي استفاده روش فركتال را مطرح مي كند و در قالب يك مطالعة موردي داده هاي « عيار- مساحت » شده است. اين مقاله به اختصار تئوري مدل نمونه هاي رسوبات آبراه هاي برگة 1:50000 سه چاهون را مورد بررسي قرار م يدهد. بدين منظور تعداد 223 نمونه ژئ وشيميايي از رسوبات آبراهه اي منطقة مذكور برداشت شده كه براي 8 اكسيد و 11 عنصر پس از جايگزيني مقادير سنسورد، حد آستانه و ناهنجاري ها توسط روش هاي آمار كلاسيك و عيار- مساحت مشخص شد. همچنين با توجه به كثرت ناهنجاري هاي تفسير شده در هر منطقه، مناطق اميد بخش معدني براي اين برگه معرفي گرديد و پس از تطبيق نواحي امي دبخش با نقشة زمين شناسي منطقه، چنين نتيج هگيري شد كه نتايج بدست آمده از روش فركتالي از اعتبار بيشتري برخوردار است.

كلمات كليدي:

اكتشافات ژئوشيميايي . رسوبات آبراه هاي . روش فركتال . مدل عيار مساحت . سه چاهون

نویسندگان :

ماني پيروزبخت  ؛ مهدي احدي ؛ بيژن اسفندياري

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

تعيين سايز مناسب براي نمونه برداري از دپوهاي استخراجي با مطالعه موردي معدن سرب وروي چاه مير- بهاباد

چكيده
دپوهاي استخراجي كانسار سرب و روي چاه مير از جمله محيطهايي هستند كه از پيچيدگي خاصي در توزيع عيار برخوردارند. بدين صورت كه در ابعاد مختلفي از دانه بندي، عيار به شدت تغيير مي كند. عيار سنجي نمونه هاي برداشت شده از دپوها در محل معدن با عيارسنجي كل دپو در محل كارخانه فرآوري، بعضاً تفاوت زيادي داشتند. با توجه به اينكه از كل دپو پس از حمل به كارخانه كانه آرايي و عمليات خردايش، نرمايش و همگن سازي نمونه معرف تهيه و آناليز مي شوند، نتايج از اطمينان زيادي برخوردارند و مي توان به عنوان معياري براي سنجش صحت عمليات نمونه برداري در محل دپو ها بكار روند. بدين جهت، علت اصلي خطاي عيارسنجي دپوها در محل معدن اشتباه در روش مرسوم برداشت نمونه از دپوها (تخمين درصد مواد دانه ريز و دانه درشت و گرفتن نمونه معرف متناسب با آن) تشخيص داده شد. اين تحقيق به منظور بررسي كنترل صحت روش نمونه برداري مرسوم از دپوها صورت گرفت. از سه دپو با روش مرسوم نمونه برداري شده و پس از تجزيه سرندي مورد آناليز قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه نمونه هاي درشت تر داراي عيار بيشتري است. همچنين توزيع درصد وزني فراكسيونهاي مختلف ابعادي يكسان نيست. نتايج آناليز در مورد هر سه دپو نشان داد كه بهترين و نزديكترين عيار نمونه ها به عيار واقعي در سايزهاي مياني قرار دارند. از اين رو روش نمونه برداري در قالب سايز بهينه نمونه برداري از 3ميليمتر بوسيله سرندها انتخاب شده است.

كلمات كليدي:

نمونه برداري . سايز مناسب . دپوي استخراجي . آناليز سرندي . كانه سرب و روي . كانسار چاه مير

نویسندگان :

مصطفي دهقاني ؛ سيد علي نظام الحسيني ؛ سيد حسين مجتهدزاده

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

كاربرد هيدروژئوشيمي در اكتشاف كان يهاي تبخيري درياچه شور اينچه در بخش شمالي آق قلا، استان گلستان

چكيده
امروزه كاربرد هيدروژئوشيمي در اكتشافات منابع معدني جايگاه خاصي براي خود باز نموده است. كيفيت شيميايي درياچ ههاي شور براي تشكيل كاني هاي تبخيري مهم مي باشند. مطالعات هيدروژئوشيمي براي ارزيابي كيفيت آب اهميت دارد در اين مطالعه براي منشاء يون هاي محلول در آب درياچه شور اينچه در شمال آق قلا انجام شد و به دنبال آن نيز مطالعات كاني شناسي سطحي براي شناسايي كاني هاي تبخيري درياچه شور صورت گرفت. نتايج هيدروژئوشيمي بيانگر شوري بالاي درياچه و آبهاي زيرزميني منطقه مورد مطالعه  + است. مقادير بالاي يونهاي Na و - آب در درياچه شور و هاي زيرزميني در مقايسه به آب دريا، منشاء جوي دارد. نسبت بالاي C+  : + است بيانگر تبخير در منطقه . برطبق نمودارهاي ژيپس تا حدودي هوازدگي سنگ ها و تبخير پديده هاي غالب- و عامل غلظت زياد و يوني در درياچه شور و آبهاي زيرزميني منطقه است. رخساره هيدروشيمي غالب آب درياچه   : + با نوع سدجهت درك حالت شيميايي (PHREEQE) يك و كلريد براساس مطالعات نمودار پايير از خود نشان مي دهد. از مدل شيميايي فريك گونه هاي از عناصر اصلي و اشباع شدگي كاني موجود در تركيبات محلول آبهاي زير زميني كم عمق و درياچه اينچه استفاده گرديد. در حاشيه درياچه شور حاكي از آن است كه كاني ها آن هاليت، ژيپس، سيلويت و (XRD) مطالعات كاني شناسي با روش پرتو ايكس كلسيت كان يهاي تبخيري منطقه هستند. مطالعات هيدروژئوشيمي و كان يشناسي درياچه هاي شور در مناطق خشك و نيمه خشك كمك قابل توجهي براي شناسايي واستخراج كان يهاي تبخيري در منطقه و ساير مناطق خواهد داشت.

كلمات كليدي:

هيدروژئوشيمي . كاني شناسي . درياچ ههاي شور . آق قلا . استان گلستان

نویسندگان :

مصطفي رقيمي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

برآورد عدم قطعيت در مدل سازي داده هاي ئوفيزيكي با روش Dempster-shafer

چكيده:
عدم قطعيت با جهان واقعيت آميخته است و ارائه دقيق از واقعيت هميشه ممكن نيست. مدل سازي و تخمين گسترش كان يسازي به سبب حضور ابهامات در داده هاي اكتشافي نيز از اين اصل مستثني نيست و اجتناب از عدم قطعيت در مدل سازي داده هاي اكتشافي Dempster - معمولاٌ مشكل بوده و ارائه ميزان تقريبي آن در تصميم گيري نهايي امري ضروري محسوب مي گردد. در اين مقاله روش جهت ارائه ميزان عدم قطعيت در پتانسيل يابي كانسارهاي سرب و روي، با به كارگيري روشهاي مقاومت ويژه و قطبش القايي Shafer در شرق تكاب مورد استفاده قرار گرفته است. نتايج بررسي حضور منطقه اي اميد بخش را در ناحيه مورد مطالعه با تخمين محتاطانه % 45 و ميزان عدم قطعيت % 45 ارائه مي دهد.

كلمات كليدي:

تئوري Dempster-Shafer . عدم قطعيت، تخمين محتاطانه، تابع برآورد، كاني سازي سرب و روي، مقاومت ويژه، قطبش القايي، سيستم اطلاعات جغرافيايي

نویسندگان :

محمد فرزاميان ; ابوالقاسم كامكار روحاني ; منصور ضيايي ; حسنعلي فرجي سبكبار

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

بررسي توزيع ژئوشيميايي عناصر و Fe , Ti P در كانسار تيتانيوم قره آغاج، شمال  باختري اروميه

چكيده
و برخي عناصر كمياب ديگر در كانسار تيتانيوم قره P, Fe , Ti در اين پژوهش، توزيع ژئوشيميايي جانبي و عمودي اكسيدهاي عناصر آغاج اروميه مورد بررسي قرار گرفته است. توده ماگمايي قره آغاج از دو بخش اصلي شامل سنگهاي اولترامافيكي كانه دار ( با تركيب ورليتي) و مافيكي فاقد كانه ( با تركيب گابرويي) تشكيل شده است. بخش ورليتي با كانه هاي اصلي ايلمنيت، مگنتيت، تيتانومگنتيت و از خصلت لاگ نرمال P2O از خصلت نرمال و توزيع 5 Fe2O و 3 TiO آپاتيت كانسنگ تيتانيوم بشمار مي آيد.توزيع فراواني اكسيدهاي 2 35و 2 درصد به /3 ،8/ در نمونه هاي ليتوژئوشيميايي به ترتيب 25 P2O آهن كل ) و 5 ) Fe2O3 ،TiO پيروي مي كنند. ميانگين عيار 2 دست آمده است. برپايه ساختمان زمين شناسي و تغييرات عيار، كانسار به 11 بلوك زمين شناسي تقسيم و توزيع ژئوشيميايي عناصر در كه بخش قابل F و E , D 9 درصد به بلوك هاي / با مقدار 4 ،TiO هر كدام از آنها به تفكيك بررسي شده است. بيشترين عيار ميانگين 2 در جهت قايم توده كانساري به ترتيب P2O و 5 Fe2O3 ،TiO توجهي از توده كانساري را شامل مي شوند، تعلق دارد. ميانگين عيار 23درصد مي باشد. اين بررسي نشان مي دهد كه از نظر توزيع فراواني عيار، تغيير زيادي در مقدار اكسيدهاي اصلي / 29/86 و 73 ،8/56 تشكيل دهنده كانسنگ در جهات جانبي و عمقي ( عمودي) وجود ندارد و از اين رو كانسار مورد بررسي را مي توان كانساري با ويژگي ژئوشيميايي همسانگرد بشمار آورد. اين نتيجه گيري مي تواند در مدل سازي كانسار و نيز طراحي شبكه اكتشافي در مرحله اكتشافات تفصيلي مورد استفاده قرار گيرد.

كلمات كليدي:

كانسار تيتانيوم . قره آغاج . اروميه . توزيع ژئوشيميايي . ايلمنيت . مگنتيت . تيتانومگنتيت

نویسندگان :

علي امامعلي پور ; جعفر عبدالهي شريف  ; مير صالح ميرمحمدي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

اكتشاف اورانيوم به روش ژئوفيزيك راديومتري هوايي در برگه 1:100000 چادرملو

چكيده
يك منطقه وسيع را م يتوان با استفاده از روش ژئوفيزيك راديومتري هوايي در زمان كوتاه و با صرف هزينه اندك مورد بررسي قرار داد و مناطق اميدبخش عناصر پرتوزا را معين نمود. در اين مقاله داده هاي ژئوفيزيك راديومتري هوايي عناصر اورانيوم و توريوم از برگه 1:100000 چادرملو مورد بررسي آماري قرار گرفت و پارامترهاي آماري اين عناصر محاسبه گرديد. سپس جدايش بي هنجاري ها بر اساس  به X +1S ، پراكندگي حول ميانگين براي عناصر اورانيوم و توريوم انجام شد. بدين ترتيب كه ميانگين بدست آمده به عنوان حدزمينه بي هنجاري احتمالي در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از روش فركتال، X + 3S بي هنجاري ممكن و X + 2S ، عنوان حد آستانه جدايش بي هنجاري ها محاسبه شد. در نهايت مقادير حاصل از دو روش ساختاري (فركتال) و غيرساختاري (آمار كلاسيك) با هم مقايسه شدند و مناطق ب يهنجاري مشخص گرديد. مقايسه نتايج حاصل از اين دو روش ب يهنجاري هاي يكساني را نشان داد.

واژه هاي كليدي:

اورانيوم . ژئوفيزيك هوايي . آمار كلاسيك . روش فركتال . چادرملو

نویسندگان :

مصطفي شاكرمي ،غلامرضا رحيمي پور ، ايوب معمار ، حجت اله رنجبر ،يوسف قنبري

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)